ΜΑΓΕΙΡΙΚΑ ΣΚΕΥΗ ΚΑΙ ΕΡΓΑΛΕΙΑ
Τα μαγειρικά σκεύη της κυπριακής κουζίνας, τα οποία προορίζονταν για μαγείρεμα σε ανοικτή φωτιά ή στο φούρνο, περιλάμβαναν είδη κατασκευασμένα από χαλκό ή πηλό. Τα χαλκώματα, τα χάλκινα δηλαδή σκεύη, προσέφεραν σημαντικά πλεονεκτήματα, εφόσον ήταν ανθεκτικά, ελαφριά και ζεσταίνονταν γρήγορα λόγω της καλής θερμικής αγωγιμότητάς τους. Κατασκευάζονταν από ντόπιους καζαντζήδες (χαλκωματάδες) και, για να είναι ασφαλή για χρήση, γανώνονταν (επικασσιτερώνονταν) εσωτερικά ανά τακτά χρονικά διαστήματα, από πλανόδιους γανωματήδες. Στα χάλκινα σκεύη, τα οποία συνήθως προσφέρονταν ως προίκα στις γυναίκες κατά το γάμο τους, συμπεριλαμβάνονταν το χαρτζίν, διαφόρων μεγεθών μαείρισσες, σινιά, τηάνια και κουτάλες.
Ορισμένα σκεύη αντίστοιχης χρήσης ή και μορφής, όπως οι πινιάδες ή τσούκκες, το κουρελλίν, ο τταβάς και η τηανίστρα, ήταν κατασκευασμένα από πηλό και προέρχονταν από τα γνωστά κέντρα αγγειοπλαστικής του νησιού. Στη Λάπηθο παραγόταν εφυαλωμένη κεραμική, στην Αμμόχωστο κατεργάζονταν τον ανοιχτόχρωμο και λεπτόκοκκο πηλό, ενώ σε μια ομάδα κοινοτήτων (Κόρνος, Καμινάρια, Άγιος Δημήτριος και Φοινί) κατασκεύαζαν αγγεία κόκκινου πηλού.
Η βούρνα, το θκιαρτοσάνιδο και το γουπποσάνιδο, καθώς και το τυπάρι, αποτελούσαν ξεχωριστή κατηγορία ξύλινων σκευών για την παρασκευή ψωμιών, άρτων και άλλων ζυμωμάτων, τα οποία αποτελούσαν βασικό πυλώνα της κυπριακής διατροφής. Μικρά ψάθινα καλάθια, τα ταλάρια, χρησίμευαν κατά την παρασκευή τυριού. Ποικίλες χρήσεις, ανάλογα με το είδος τους, είχαν τα διάφορα κόσκινα, από ξύλινο πλαίσιο και βάση από δέρμα, μέταλλο ή ύφασμα.
Στα αλεστικά εργαλεία του νοικοκυριού συμπεριλαμβάνονταν ο σιερόμυλος, τα διαφόρων τύπων γουδιά, καθώς και ο νεότερος μύλος για μπαχαρικά και καφέ. Ειδικό σκεύος-εργαλείο για το τρίψιμο του τυριού ήταν ο τυροτρίφτης.
Σιερομύλι | Βούρνα και ξύστρος |
---|---|
Γουπποσάνιδο | Θκιαρτοσάνιδο |
Τυπάρι | Χαρκομαείρισσα |
Σινίν | Τηάνιν |
Κουτάλα | Τταβάς |
Πινιάδα/τσούκκα | Κουρελλίν |
Κόσσινο | Χαρτζίν |
Χτιν και μύλος μπαχαρικών | Ταλάρι |
Τυροτρίφτης |